Kennisbibliotheek

Rijkswaterstaat heeft, in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, een onderzoek laten uitvoeren naar de kosten voor het voorkomen, opruimen, monitoren en verwerken van zwerfafval in Nederland.

Aanvullend op de jaarlijkse monitor zwerfafval, die Rijkswaterstaat uitvoert in opdracht van het ministerie IenW. Een onderzoek naar het aandeel sigarettenpeuken en kauwgom in zwerfafval. Bij peuken wordt ook onderscheid gemaakt tussen peuken zonder en met filter.
In dit rapport staan de resultaten van dat onderzoek.

Om te meten hoe schoon Nederland is voert Rijkswaterstaat sinds 2008 in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de landelijke monitor zwerfafval uit. Hierbij meet Ecoconsult op ongeveer 1.400 locaties verspreid door het land hoe schoon het is en wat de samenstelling van het zwerfafval is. In dit rapport zijn de resultaten van 2022 weergegeven.

Dit monitoringprotocol beschrijft hoe in 2019 en 2020 tijdens meetrondes op de vastgestelde meetlocaties in Nederland de situatie met betrekking tot zwerfafval bepaald moet worden en welke grootheden daarbij vastgelegd dienen te worden.

Dit rapport bevat de resultaten en aanbevelingen van een pilotstudie om te onderzoeken of en hoe Litter-ID methodiek kan bijdragen aan de landelijke monitoringstrategie voor zwerfafval/macroplastics in rivieren.

Per 1 januari 2023 stopt de vergoeding die gemeenten van het Afvalfonds krijgen voor het verminderen van het zwerfafval. Omdat onduidelijk is of en zo ja welke vergoeding gemeenten over 2023 en 2024 gaan ontvangen, heeft de gemeente Haarlemmermeer in een brief aan staatssecretaris Heijnen (IenW) om duidelijkheid gevraagd. In deze raadsbrief leest u er meer over.

In dit overzicht zijn 7 eenvoudige maatregelen op een rijtje gezet die je als gebiedsbeheerder kunt nemen om plastic zwerfafval in rivieren te verminderen.

In 2021 heeft Wageningen University & Research (WUR) hiervoor een meetprotocol ontwikkeld waarbij vanaf bruggen het drijvende zwerfafval, waaronder macroplastics, gemeten kan worden.
Dit protocol is vanaf januari 2021 tot december 2021 getoetst door maandelijks drijvende zwerfafval, zwerfafval transport genoemd, te meten. Deze metingen geven inzicht in de maandelijkse variatie van het drijvende zwerfafval een indicatie van het zwerfafvaltransport.

Rijkswaterstaat (RWS) verwijdert zwerfafval van zijn eigen droge en natte areaal. In dat kader werkt RWS aan een brede aanpak van zwerfafval. Een totaalbeeld van de kosten die hiermee gemoeid zijn is daarvoor nodig. Ontbrekende schakel in dit totaalbeeld zijn de kosten van preventieve maatregelen voor zwerfafval op droog en nat areaal. Dit zijn de maatregelen die gericht zijn op het voorkomen van het ontstaan van zwerfafval en het schoonhouden van RWS-arealen, niet zozeer op het schoonmaken ervan. De resultaten van het onderzoek naar de kosten van preventieve maatregelen zijn opgenomen in deze werkrapportage.

Rijkswaterstaat wil in zijn rivieren een monitoringsmethode ontwikkelen voor (macro)kunststoffen in de waterkolom. Hiervoor is in 2021 onderzocht of dit mogelijk is door middel van het afvangen van kunststof zwerfafval via eenvoudig te hanteren vangnetten vanaf een statisch platform.