Twentenaren krijgen duwtje in de goede richting om hun leefomgeving mooi schoon te houden

Gepubliceerd 17 september 2019

Rommel naast de containers, los afval op straat of moeite met afval scheiden. Voor de meeste gemeenten zijn dit bekende uitdagingen. Twente Milieu helpt acht gemeenten om deze problemen bij de kern aan te pakken, namelijk te focussen op gedragsverandering. Communicatieadviseur Annemiek Prinsen: “Je kunt wel weten hoe het moet, maar dat wil niet zeggen dat je het ook doet. Daarom kijken we verder. Waarom doen mensen wat ze doen? En hoe kun je dit beïnvloeden?”

Diepgewortelde gewoonten

De communicatiemensen bij Twente Milieu volgden samen verschillende cursussen op het gebied van gedragsverandering, waaronder een driedaagse training bij het bureau D&B. Ook verzorgde Rijkswaterstaat een training voor Twente Milieu en de medewerkers bij de gemeenten. “We hebben nu een mooie basis en voldoende handvatten om aan de slag te gaan”, vertelt Annemiek Prinsen. “Zo keken we naar hoe ons brein nu echt werkt. Sommige gewoonten zitten diep, die pas je niet zomaar aan. Ook speelt kopieergedrag een belangrijke rol.”

Containercoats

Een voorbeeld. In een wachtkamer zitten tien mensen. Zij hebben allemaal de opdracht gekregen om op te staan als ze een piepje horen. Eén meisje weet van niets. Toch doet zij vanzelf mee. Zelfs als alle andere mensen weg zijn, staat ze nog op bij het horen van het piepje. Prinsen: “Je kunt je voorstellen dat dit zo werkt. Als er al drie zakken naast een container staan, dan zet je er makkelijker nog eentje bij. In Oldenzaal, Almelo en Enschede werken we nu met containercoats. We plaatsen kunstgras met bloemetjes rondom de containers. Als het er groen en netjes uitziet, dan zullen bewoners hier niet snel een zak bovenop zetten. Op dit moment ronden we de monitoringsfase af, zodat we een goed beeld hebben of dit werkt.”

Analyse van hotspots

Andere manieren om bewoners een duwtje in de goede richting te geven? Prinsen: “We geven altijd met duidelijke kleuren en iconen aan welk afval in welke bak hoort. Daarnaast plaatsten we ook een bord met ogen erop, maar het lijkt erop dat dit op die locatie niet werkt. Zelf ben ik erg enthousiast over de aanpak in Enschede. Daar gingen we aan de slag met een uitgebreide analyse van 25 hotspots in de stad. Samen met onder andere handhaving, woningcorporaties, beheerders van de openbare ruimte en andere zichtbare instellingen in de wijk analyseerden we wat op die specifieke plek het daadwerkelijke probleem is. Daarnaast interviewden we de buurtbewoners over waar zij tegenaan lopen. Waarom lukt het niet om afval op de juiste manier in te leveren?”

Drempels wegnemen

Door echt een stap terug te doen en te kijken naar de oorzaak, komt Twente Milieu erachter dat het lang niet altijd onwil is. “Sommige mensen weten echt niet wat er wel of niet in welke afvalbak mag. Of ze kennen bijvoorbeeld het stortquotum van Enschede niet. Met de milieupas kunnen ze jaarlijks 75 kilo gratis grofvuil wegbrengen. Maar uit de interviews bleek ook dat veel inwoners helemaal geen milieupas hebben. Ze weten niet hoe ze de pas aan moeten vragen, of kunnen geen nieuwe pas betalen. Daarom kijken we nu samen naar slimme samenwerkingen, bijvoorbeeld met de woningbouwvereniging, om deze pas indien nodig gratis te laten verstrekken door hun medewerkers. Een mooie volgende stap om alle drempels weg te nemen.”