Straffen én belonen: Rotterdam pakt afval buiten de bak aan
Veel Rotterdammers ergeren zich rot aan de hoeveelheid afval die naast de containers wordt geplaatst. Genoeg reden voor de nieuwe wethouder Bert Wijbenga – van Nieuwenhuizen om dit probleem stevig aan te pakken. Waar de focus eerst vooral op het zo snel mogelijk opruimen van afval naast de containers lag, zijn bewoners nu ook zelf verantwoordelijk. Werkt deze nieuwe aanpak Naastplaatsingen?
Fatuma Köker is programmamanager Naastplaatsingen bij Gemeente Rotterdam. “We doen er alles aan om onze stad schoon te houden”, vertelt ze. “Inmiddels is het bijna de nieuwe norm geworden om een koelkast of stoel gewoon naast de container te zetten. Want: de gemeente ruimt het toch wel op. Of vanuit een goede bedoeling: misschien kan iemand anders het nog gebruiken. We willen aan onze inwoners duidelijk maken dat dit echt niet mag. Je kunt grofvuil gratis door de gemeente op laten halen. En spullen die nog een tweede leven verdienen door de kringloopwinkel.”
Pakkans omhoog
Het probleem wordt met de nieuwe aanpak niet meer alleen opgelost, maar aangepakt bij de oorzaak. Kortom: wie afval naast de container plaats, kan rekenen op een flinke boete. Dat is helaas voor sommige mensen de enige manier, licht Corine Duitman, hoofd Handhaving bij de gemeente Rotterdam, toe. “Als je er steeds ongestraft mee weg komt, dan blijf je het doen.” Partijen als handhaving, Schone Stad, maar ook bewoners werken nauw samen. “We moeten samen optrekken. Een voorbeeld: als inzameling net alle naastplaatsingen heeft opgehaald, dan heeft het geen zin dat handhaving daar gaat controleren. Goede communicatie is daarin belangrijk.”
De basis op orde
Maar de aanpak gaat natuurlijk verder dan boetes uitdelen. Duitman: “Allereerst moeten wij als gemeente zorgen dat we de basis op orde hebben. Schone en hele containers in een omgeving die er ook netjes uitziet. Dat bevordert de motivatie om het netjes te houden.” Daarnaast kan de gemeente met vulgraadmeters zien welke containers vol zijn, en deze zo snel mogelijk legen. Er is veel aandacht voor volle containers. Daarom wordt sinds kort op een aantal locaties extra op zondag geleegd.
Positieve energie benutten
“In de actualiteit is er veel aandacht voor afval”, merkt Köker. “Toch is er onze stad veel positieve energie van bewoners die willen helpen om naastplaatsingen te verminderen. Dit willen we benutten. We gaan dus niet alleen straffen, maar ook belonen. Zo bellen we bij bewoners aan om voorlichting te geven en te verleiden hun gedrag aan te passen. Een extra oogje in het zeil houden is ook heel nuttig. Sommige bewoners spreken buren ook op hun gedrag. Daar krijgen ze natuurlijk een schonere buurt voor terug, maar we denken nu ook na over manieren om deze bewoners in het zonnetje te zetten.”
Op heterdaad betrapt
In Rotterdam-Zuid startte de gemeente van april tot juni met een pilot Flying Squad. Köker: “We hebben cameratoezicht ingezet in twee straten. Zodra mensen weten dat ze in de gaten worden gehouden, vertonen ze eerder sociaal gewenst gedrag. Vanuit de meldkamer keken collega’s live mee. En zodra ze een overtreding op het oog hadden, stuurden ze er een collega op af. Degene die op dat moment in de buurt was.” Duitman vult aan: “Dit heeft mooie resultaten opgeleverd: 41 ‘heterdaadjes’ waarbij meteen een boete kon worden uitgedeeld. En 79 gevallen waarbij de adresgegevens in de vuilnis gevonden zijn. Deze overtreders kregen later een boete voor de opruimkosten. Maar nog belangrijker dan de boetes is dat de pakkans omhoog is gegaan. Na dit succes willen we in West dezelfde methode hanteren.”
